Last van je stem? Dit kun je doen aan heesheid!

​Wat is heesheid?

Kortdurende heesheid is een stoornis aan je stem die ineens optreedt en meestal kort van duur is. Bijvoorbeeld je bent verkouden en langzamerhand begint je stem lager te klinken of valt soms weg. Of je hebt een leuk feestje gehad waar je boven de muziek hebt moeten schreeuwen. Logisch dat je de volgende dag je stem wat kan voelen!

Maar stel dat jij net die belangrijke auditie hebt of je moet een presentatie geven voor een groep mensen. Dan is het wel handig om snel je stem weer terug te krijgen. Ik geef je wat tips om ervoor te zorgen dat je snel weer de oude bent.

Wat zijn de symptomen van heesheid?

- een schorre stem

- je hebt minder invloed op het volume van je stem

- je hebt minder invloed op de toonhoogte van je stem; het varieert soms zonder dat je invloed hebt op de hoogte of de hoogte valt helemaal weg.

- het gevoel van een brok in je keel

Wat zijn de oorzaken van heesheid?

1. Een infectie aan bijvoorbeeld de keel of de luchtwegen kan ertoe leiden dat je stembanden geïrriteerd raken.

2. Een afwijking aan de stembanden kan leiden tot heesheid. Bijvoorbeeld een stemband functioneert niet goed waardoor beide stembanden niet goed sluiten. Of je hebt een poliep gekregen door overmatig verkeerd stemgebruik (langdurende heesheid).

3. Veel emotie en stress kunnen een negatief effect hebben op je stem.

4. Hormonale verandering of beschadiging door bijvoorbeeld intubatie kan leiden tot een beschadiging van de stembanden (langdurende heesheid).

Wat te doen aan heesheid?

Je hoeft je meestal geen zorgen te maken over kortdurende heesheid. Zeker met een duidelijk aanwijsbare oorzaak, zoals een feestje of een verkoudheid. In deze situaties heb ik een aantal tips voor je:

1. Pak veel rust! De beste remedie voor heesheid is veel stemrust pakken! Ga niet toch nog even naar dat feestje om weer je stem te moeten verheffen. Maar duik lekker vroeg je bed in om lang te slapen. Kijk overdag of je situaties kan vermijden waar je veel je stem moet gebruiken. Wellicht kun je een ander moment gezellig bij kletsen met die vriendin. Of spreek wel af, maar ga samen naar de bios! Wees vooral creatief! Je kunt nog steeds nuttige en leuke dingen doen zonder constant te moeten praten!

2. Vermijd fluisteren. Het voelt soms makkelijk om te doen, maar het zorgt juist voor een averechts effect. Er komt hiermee namelijk extra spierdruk op de stembanden (hypertoon). Beter is om op een continu laag volume te praten. En je ademsteun hier onder te zetten door actief te zitten/staan en je adem laag te houden.

3. Drink veel water en thee. Zo hydrateer je goed je stembanden en verdwijnt sneller het brok in het keel gevoel. Voeg wat honing en gember in je thee toe voor een zacht en helend drankje. Vermijd alcohol en koolzuur. Dit droogt de stem alleen maar uit.

4. Doe zo nu en dan wat ontspanningsoefeningen voor je stem. Maak wat mommende klanken in de laagte en glijd voorzichtig wat tonen omhoog. Ga vooral niet te hoog en stop als je merkt dat je stem snel overslaat. Je bereikt namelijk het averechtse effect als je geïrriteerd raakt over dat het niet lukt. Het is dan beter is om dan weer goed je mond te houden.

5. Wil je een stap verder? Ga Lax-voxen! Lax-vox is een methode waarmee je met een rietje in een flesje met wat water bubbelt. Je stem wordt er soepel van en het kan heesheid snel herstellen omdat het het juist sluiten van de stembanden stimuleert. Het is belangrijk om hier eerst een les in te volgen voordat je zelf aan de slag gaat. De oefeningen komen namelijk erg nauw, eveneens als de hoeveelheid water in het flesje. Als je het verkeerd doet zorgt het juist voor druk op de stembanden...

6. Stop met roken! Roken irriteert je stembanden, het slijmvlies op je stembanden kan ontsteken of er komt vocht onder. Dit zorgt voor een lagere stem (Reinkes oedeem).

7. Neem een stoombad met een zoutoplossing. Er zijn ook speciale vernevelaars die je kunt kopen. Deze werken met een zout/water oplossing. De vernevelaars zijn handig als je veelvoudig je stem gebruikt vanwege je vak.

8. Vermijd late maaltijden of scherp eten. Dit zorgt voor reflux; oprispingen van maagzuur, wat ook je stembanden kan aantasten.

9. Probeer iets meer via je neus adem te halen, dan via je mond. Via je mond kan de lucht je slijmvliezen uitdrogen wat ook weer voor irritatie kan zorgen. Je merkt dit bijvoorbeeld wel eens als je gaat hardlopen en je gaat daarbij wat hijgen. Dit zorgt vaak voor een branderig en droog gevoel in je keel.

10. Probeer juist niet te kuchen of te schrapen, hiermee maak je de irritatie erger.

11. Zorg voor ontspanning! Ga lekker een dagje naar een wellness. Of maak een mooie wandeling in de natuur. Ben je een sporter? Verhoog die hartslag en maak lekker je hoofd leeg. Je zal even niet meer denken aan je stem en je zorgt voor nieuwe energie in je lijf!

Wanneer naar de huisarts met heesheid?

Duurt de heesheid langer dan drie weken ga dan voor de zekerheid even langs de huisarts!

Het zou kunnen zijn dat jij altijd al wat heser klinkt door een afwijking aan je stem of verkeerd stemgebruik. Dit is voor een groot deel op te lossen door het volgen van goede logopedie. Hierin kan je huisarts of zangdocent adviseren. Je wordt dan eerst doorverwezen naar een KNO-arts die met een cameraatje in je keel gaat kijken naar de conditie van je stembanden.

bron: gezondheidsplein.nl en kno.nl